گروه پژوهشی باستان‌شناسی زیرآب

ایران از جمله کشورهایی است که از خطوط ساحلی طولانی برخوردار است و از شمال به دریای خزر و از جنوب به خلیج فارس و دریای عمان متصل است. افزون بر این دارای رودخانه‌ها و دریاچه‌های کوچک و بزرگ داخلی است که هریک در حاشیه خود دارای ده‌ها اثر تاریخی هستند. با توجه به موقعیت ایران به‌عنوان پل ارتباطی دنیای شرق و غرب عالم از هزاره­های پيش از میلاد، تجارت دریایی و دریانوردی بین ایرانیان و تمدنهای شرق آسیا، شبه قاره هند و غرب آفریقا در جریان بوده است.
بدین جهت خلیج فارس، دریاچه­ها و رودخانه­های ایران بستر مهمی برای مطالعات باستان­شناسی زیرآب ایجاد نموده­اند و پرداختن به این دانش ضرورتی انکار ناپذیر است. لذا از دو دهه گذشته نخستین گام‌ها درخصوص مطالعات باستان‌شناسی زیرآب در سازمان میراث فرهنگی برداشته شده و با تشکیل و راه­اندازی گروه باستان­شناسی زیر آب از اواخر دهه هفتاد هجری شمسی متشکل از سه نفر باستان­شناس و خرید تجهیزات اولیه غواصی، پژوهش­های اولیه در این حوزه در خلیج فارس، دریاچه تخت سلیمان، بند میزان شوشتر و دریای خزر صورت پذیرفت.
همچنین از سال 2009 میلادی جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی زیرآب یونسکو ملحق گردید با توجه به ضرورت توسعه و گسترش باستان­شناسی زیرآب، گروه پژوهشی باستان­شناسی زیرآب در پژهشکده باستان­شناسی از ابتدای سال 1396 بعنوان گروه مصوب در چارت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری جای گرفت.
در سالهای اخیر ضمن ادامه پژوهش­های میدانی در حوزه باستان­شناسی زیرآب، آموزش و توانمندسازی اعضای گروه نیز مد نظر قرار گرفت و کارگاه­های آموزشی توسط یونسکو و سایر کشورهای صاحب تجربه مانند آلمان و چین برگزار گردید. همچنین همکاریهای بین­المللی در زمینه باستان­شناسی زیرآب در حال گسترش بوده و با کشورهای چین، اتریش، ایتالیا و آلمان در حال برنامه­ریزی جهت انجام همکاریهای مشترک در حوزه میراث فرهنگی زیرآب هستیم.