گروه پژوهشی باستانشناسی زیرآب
ایران از جمله کشورهایی است که از خطوط ساحلی طولانی برخوردار است و از شمال به دریای خزر و از جنوب به خلیج فارس و دریای عمان متصل است. افزون بر این دارای رودخانهها و دریاچههای کوچک و بزرگ داخلی است که هریک در حاشیه خود دارای دهها اثر تاریخی هستند. با توجه به موقعیت ایران بهعنوان پل ارتباطی دنیای شرق و غرب عالم از هزارههای پيش از میلاد، تجارت دریایی و دریانوردی بین ایرانیان و تمدنهای شرق آسیا، شبه قاره هند و غرب آفریقا در جریان بوده است.
بدین جهت خلیج فارس، دریاچهها و رودخانههای ایران بستر مهمی برای مطالعات باستانشناسی زیرآب ایجاد نمودهاند و پرداختن به این دانش ضرورتی انکار ناپذیر است. لذا از دو دهه گذشته نخستین گامها درخصوص مطالعات باستانشناسی زیرآب در سازمان میراث فرهنگی برداشته شده و با تشکیل و راهاندازی گروه باستانشناسی زیر آب از اواخر دهه هفتاد هجری شمسی متشکل از سه نفر باستانشناس و خرید تجهیزات اولیه غواصی، پژوهشهای اولیه در این حوزه در خلیج فارس، دریاچه تخت سلیمان، بند میزان شوشتر و دریای خزر صورت پذیرفت.
همچنین از سال 2009 میلادی جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی زیرآب یونسکو ملحق گردید با توجه به ضرورت توسعه و گسترش باستانشناسی زیرآب، گروه پژوهشی باستانشناسی زیرآب در پژهشکده باستانشناسی از ابتدای سال 1396 بعنوان گروه مصوب در چارت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری جای گرفت.
در سالهای اخیر ضمن ادامه پژوهشهای میدانی در حوزه باستانشناسی زیرآب، آموزش و توانمندسازی اعضای گروه نیز مد نظر قرار گرفت و کارگاههای آموزشی توسط یونسکو و سایر کشورهای صاحب تجربه مانند آلمان و چین برگزار گردید. همچنین همکاریهای بینالمللی در زمینه باستانشناسی زیرآب در حال گسترش بوده و با کشورهای چین، اتریش، ایتالیا و آلمان در حال برنامهریزی جهت انجام همکاریهای مشترک در حوزه میراث فرهنگی زیرآب هستیم.
ایران از جمله کشورهایی است که از خطوط ساحلی طولانی برخوردار است و از شمال به دریای خزر و از جنوب به خلیج فارس و دریای عمان متصل است. افزون بر این دارای رودخانهها و دریاچههای کوچک و بزرگ داخلی است که هریک در حاشیه خود دارای دهها اثر تاریخی هستند. با توجه به موقعیت ایران بهعنوان پل ارتباطی دنیای شرق و غرب عالم از هزارههای پيش از میلاد، تجارت دریایی و دریانوردی بین ایرانیان و تمدنهای شرق آسیا، شبه قاره هند و غرب آفریقا در جریان بوده است.
بدین جهت خلیج فارس، دریاچهها و رودخانههای ایران بستر مهمی برای مطالعات باستانشناسی زیرآب ایجاد نمودهاند و پرداختن به این دانش ضرورتی انکار ناپذیر است. لذا از دو دهه گذشته نخستین گامها درخصوص مطالعات باستانشناسی زیرآب در سازمان میراث فرهنگی برداشته شده و با تشکیل و راهاندازی گروه باستانشناسی زیر آب از اواخر دهه هفتاد هجری شمسی متشکل از سه نفر باستانشناس و خرید تجهیزات اولیه غواصی، پژوهشهای اولیه در این حوزه در خلیج فارس، دریاچه تخت سلیمان، بند میزان شوشتر و دریای خزر صورت پذیرفت.
همچنین از سال 2009 میلادی جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی زیرآب یونسکو ملحق گردید با توجه به ضرورت توسعه و گسترش باستانشناسی زیرآب، گروه پژوهشی باستانشناسی زیرآب در پژهشکده باستانشناسی از ابتدای سال 1396 بعنوان گروه مصوب در چارت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری جای گرفت.
در سالهای اخیر ضمن ادامه پژوهشهای میدانی در حوزه باستانشناسی زیرآب، آموزش و توانمندسازی اعضای گروه نیز مد نظر قرار گرفت و کارگاههای آموزشی توسط یونسکو و سایر کشورهای صاحب تجربه مانند آلمان و چین برگزار گردید. همچنین همکاریهای بینالمللی در زمینه باستانشناسی زیرآب در حال گسترش بوده و با کشورهای چین، اتریش، ایتالیا و آلمان در حال برنامهریزی جهت انجام همکاریهای مشترک در حوزه میراث فرهنگی زیرآب هستیم.